http://www.silesia-schlesien.com/index.php?option=com_content&view=article&id=470:prof-joanna-rostropowicz-gerhart-baron-z-kdzierzyna-poeta-pisarz-i-rzecznik-praw-robotnikow&catid=37:artykuy
Dla nas najbardziej interesującą jest ta twórczość Gerharta Barona, która odnosi się do Górnego Śląska, jego przyrody i krajobrazu, mieszkańców i ich bogatej kultury.
od niepamiętnych czasów spławiających towary z Górnego Śląska do brzegu Bałtyku.
Poeta dostrzega węża, który śpiąc na brzegu rzeki pilnuje jaj, dziką kaczkę pływającą wśród szuwarów, mgły unoszące się nad rzeką, bobra podgryzającego pień, wierzbę rozkołysaną porannym wiatrem, sarny i jelenie zmierzające do wodopoju.
Nie brak tu i ludzi: rolnik orze pole, myśliwy poluje na zwierzynę. Opisywany świat mieni się od barw różnych pór dnia i nocy.
Jest zapełniony stworami ludowej wyobraźni:
to królestwo duszka wodnego Utopca zwabiającego dziewczęta do niebezpiecznej toni, Mory, która może nocą nasłać na ludzi strachy i upiory, Prziponcy, uosobienia południowego skwaru, przyprawiającej ludzi o udar słoneczny.
Gerhart Baron był znakomicie obeznany z górnośląskimi zwyczajami, wierzeniami, przesądami ludowymi. Wierzenia ludowe są tematem utworu Ballade vom Hauskobold (Ballada o skrzotku)4. Skrzotek, dobry duszek, leżąc na dachu, pilnuje domostwa, opiekuje się dzieckiem gospodarza i pomnaża monety. Dba, aby parobek wypełniał dobrze obowiązki, a służąca nie okradła gospodyni. Dom, w którym mieszka Skrzotek, jest błogosławiony.
Udało mu się zawrzeć w poezji niepowtarzalny klimat życia przedwojennej społeczności górnośląskiej, jej charakteru i usposobienia. Zacytowany na wstępie fragment wiersza Dorf am Annaberg (Wioska pod Górą św. Anny)2 jest wzruszającym opisem sielskiego życia szczęśliwych ludzi bytujących na łonie natury, oddanych pracy.
Młodzi mężczyźni orzą pole i dbają o zwierzęta domowe, niektórzy pracują w cegielni. Dziewczęta wypasają gęsi, matka w domu szykuje skromną kolację.
Najstarsi członkowie rodziny zażywają zasłużonego odpoczynku. Życie biegnie swoim torem, wśród pól i łąk i zapełniających je zwierząt.
Jaskółki nisko nad ziemią zakreślają lotem koła, bocian uwił sobie gniazdo na starym wozie i pilnuje swoich piskląt. Ludzie odmówiwszy modlitwę, spożywają skromny posiłek - chleb z mlekiem.
Wieś spokojnie zasypia u stóp Góry, na szczycie której mnisi zapalają światła.
A tak już mieszkali tu u nas na wsi opolskiej przełom dziewiętnasty/dwudziesty wiek
************************************************************************
W tamtych czasach było tak dużo dzieci w rodzinach czymś zupełnie normalnym.
i jak wiele z tych rodzonych umierało... nawet roczku nie dożyło...
,,o tym, jak ból się sączy, gdy dziecko umiera.""
A pomyśleć że pralek ani zmywarek nie mieli...ani nawet elektryczności, łazienek i wody z kranów w mieszkaniach tak jak my to znamy i uważamy to za normalkę.
A pojawiające się tu zawody,(flisacy)a z tych nowszych chociażby zawód zegarmistrza..jest jeszcze taki??
***********************************************************************
Śląsk to nie tylko Katowice. Śląsk jest różnorodny. Warto sobie ten link wpisać w wyszukiwarkę i zobaczyć sobie tą galerię pięknych obrazków z tej naszej Śląskiej Ziemi
http://www.naszlaku.com/wilcza#more-763
OD REDAKCJI: Joanna Rostropowicz z domu Smolarczyk, urodzona w Zdzieszowicach, prof. dr hab., pracowała na Uniwersytecie Wrocławskim, Uniwersytecie Śląskim w Katowicach, a głównie (i obecnie) - na Uniwersytecie Opolskim.
Prof. Joanna Rostropowicz - Gerhart Baron z Kędzierzyna, poeta, pisarz i rzecznik praw robotników
Gerhart Baron urodził się 7 maja 1904 r. w Kędzierzynie, w rodzinie skromnego pracownika pocztowego. Był najstarszym spośród dziesięciorga dzieci. Do szkoły uczęszczał najpierw w rodzinnej miejscowości, od 1913 r. uczył się w Zabrzu, gdzie ukończył szkołę podstawową. Nie mógł kontynuować wykształcenia, gdyż po śmierci ojca rodzina znalazła się w trudnej sytuacji materialnej. G. Baron rozpoczął naukę zawodu u zegarmistrza, (...)
Annaberg (Wioska pod Górą św. Anny)2 jest wzruszającym opisem sielskiego życia szczęśliwych ludzi bytujących na łonie natury, oddanych pracy
. Młodzi mężczyźni orzą pole i dbają o zwierzęta domowe, niektórzy pracują w cegielni. Dziewczęta wypasają gęsi, matka w domu szykuje skromną kolację.
Najstarsi członkowie rodziny zażywają zasłużonego odpoczynku. Życie biegnie swoim torem, wśród pól i łąk i zapełniających je zwierząt.
Jaskółki nisko nad ziemią zakreślają lotem koła, bocian uwił sobie gniazdo na starym wozie i pilnuje swoich piskląt.
Ludzie odmówiwszy modlitwę, spożywają skromny posiłek - chleb z mlekiem.
Wieś spokojnie zasypia u stóp Góry, na szczycie której mnisi zapalają światła.
Wieczór zarumienił obłok płynący po niebie,
jak żagiel na horyzoncie niknący w oddali.
W głębinie studni woda szemrze o czarach,
o tym, jak ból się sączy, gdy dziecko umiera.
Kiście bzu wciąż kwitną, kwitną jak szalone,
pysznią się swą bujnością, słodyczą zapachu,
a starą chatę rozświetla odchodzące słońce.
Z: Gerhart Baron, Wioska pod Górą św. Anny
Zacytowany wyżej fragment wiersza Gerharta Barona Dorf am Annaberg (Wioska pod Górą św. Anny) świadczy o czułości, z jaką poeta patrzy na świat, ziemię sobie najbliższą, na okolice swojego dzieciństwa. W historii literatury niemieckiej zyskał miano „poety klasy robotniczej” i słusznie, bo sprawom tej warstwy poświęcił sporo swoich utworów, także jego praca zawodowa była związana z problematyką robotniczą. Lecz jego przepiękne liryki poświęcone stronom rodzinnym pozwalają nam uznać go także za piewcę Górnego Śląska, jego przyrody, ludzi i kultury. Po drugiej wojnie światowej, jak wielu niemieckojęzycznych pisarzy śląskich, popadł u nas w zapomnienie. Godzi się zatem przypomnieć sylwetkę naszego rodzimego poety i jego twórczość, wyrwać go z zapomnienia i zapewnić należne mu miejsce w naszej historii.
Dla nas najbardziej interesującą jest ta twórczość Gerharta Barona, która odnosi się do Górnego Śląska, jego przyrody i krajobrazu, mieszkańców i ich bogatej kultury.
Z kolei utwór Altoberschlesisches Flößerlied 3 sławi górnośląską przyrodę widzianą oczyma mataczkarzy, czyli flisaków,
od niepamiętnych czasów spławiających towary z Górnego Śląska do brzegu Bałtyku.
Poeta dostrzega węża, który śpiąc na brzegu rzeki pilnuje jaj, dziką kaczkę pływającą wśród szuwarów, mgły unoszące się nad rzeką, bobra podgryzającego pień, wierzbę rozkołysaną porannym wiatrem, sarny i jelenie zmierzające do wodopoju.
Nie brak tu i ludzi: rolnik orze pole, myśliwy poluje na zwierzynę. Opisywany świat mieni się od barw różnych pór dnia i nocy.
Jest zapełniony stworami ludowej wyobraźni:
to królestwo duszka wodnego Utopca zwabiającego dziewczęta do niebezpiecznej toni, Mory, która może nocą nasłać na ludzi strachy i upiory, Prziponcy, uosobienia południowego skwaru, przyprawiającej ludzi o udar słoneczny.
Gerhart Baron był znakomicie obeznany z górnośląskimi zwyczajami, wierzeniami, przesądami ludowymi. Wierzenia ludowe są tematem utworu Ballade vom Hauskobold (Ballada o skrzotku)4. Skrzotek, dobry duszek, leżąc na dachu, pilnuje domostwa, opiekuje się dzieckiem gospodarza i pomnaża monety. Dba, aby parobek wypełniał dobrze obowiązki, a służąca nie okradła gospodyni. Dom, w którym mieszka Skrzotek, jest błogosławiony.
Udało mu się zawrzeć w poezji niepowtarzalny klimat życia przedwojennej społeczności górnośląskiej, jej charakteru i usposobienia. Zacytowany na wstępie fragment wiersza Dorf am Annaberg (Wioska pod Górą św. Anny)2 jest wzruszającym opisem sielskiego życia szczęśliwych ludzi bytujących na łonie natury, oddanych pracy.
Młodzi mężczyźni orzą pole i dbają o zwierzęta domowe, niektórzy pracują w cegielni. Dziewczęta wypasają gęsi, matka w domu szykuje skromną kolację.
Najstarsi członkowie rodziny zażywają zasłużonego odpoczynku. Życie biegnie swoim torem, wśród pól i łąk i zapełniających je zwierząt.
Jaskółki nisko nad ziemią zakreślają lotem koła, bocian uwił sobie gniazdo na starym wozie i pilnuje swoich piskląt. Ludzie odmówiwszy modlitwę, spożywają skromny posiłek - chleb z mlekiem.
Wieś spokojnie zasypia u stóp Góry, na szczycie której mnisi zapalają światła.
obrazki z sieci
A tak już mieszkali tu u nas na wsi opolskiej przełom dziewiętnasty/dwudziesty wiek
************************************************************************
Poeta Śląski zupełnie nieznany także i mnie. A zaciekawiło mnie to także i dlatego bo moi pradziadowie od kądzieli pochodzą właśnie z tamtych stron, i tak jak w tym opisie życia ludzi z tamtych odległych dla nas czasów, pewnie też tak sobie żyli...
W tamtych czasach było tak dużo dzieci w rodzinach czymś zupełnie normalnym.
i jak wiele z tych rodzonych umierało... nawet roczku nie dożyło...
,,o tym, jak ból się sączy, gdy dziecko umiera.""
A pomyśleć że pralek ani zmywarek nie mieli...ani nawet elektryczności, łazienek i wody z kranów w mieszkaniach tak jak my to znamy i uważamy to za normalkę.
A pojawiające się tu zawody,(flisacy)a z tych nowszych chociażby zawód zegarmistrza..jest jeszcze taki??
***********************************************************************
Choć przyroda Górnego Śląska pojawia się w poezji Gerharta Barona częściej niż problemy robotnicze, twórca z Kędzierzyna zyskał miano poety robotników. Poznał ich twarde życie i przeżył gorycz losu bezrobotnego. Wyczuliło go to na problemy społeczne gnębiące Górny Śląsk. Znalazły w jego poezji przejmujący wyraz:
Nikt nie pyta, nie pyta nawet dziecko,
Dlaczego górnik rzadko się śmieje.
Cierpienie bruzdą znaczy jego twarz,
Pełne są smutku zmęczone oczy.
A matka postarzała się zbyt wcześnie.
(Przekład: Joanna Rostropowicz)
Gerhart Baron żywo interesował się też górnośląską poezją ludową zapisaną w zbiorach Juliusa Rogera, Feliksa Musialika, Lukasa Walisa, którą chętnie przekładał na język niemiecki, nawet mieszkając już w Linzu. Przykładem niech będzie pieśń Z Cieszyna:
Z Cieszyna
Choćbyś miała ma dzieweczko, sto owiec,
A ja jeno za myceczkę jałowiec, -
Nie jest można, nie będziesz ma,
Ani ci tego, ma dzieweczko, Bóg nie da.
Choćbyś miała ma dzieweczko, całą wieś,
A ja nie mam ani gruntu na owies; -
Nie jest można, nie będziesz ma,
Ani ci tego, ma dzieweczko, Bóg nie da.
Choćbyś miała, ma dzieweczko, trzy dwory,
A ja ani otarganej stodoły; -
Nie jest można, nie będziesz ma,
Za to iżesz, ma dzieweczko, nie szumna.
(Roger, nr 86)
szumny I
szumny I
1. «górnolotny, pompatyczny»
2. «wystawny, bogaty»
Spuścizna literacka Gerharta Barona nie jest zbyt obfita, a wydane przezeń utwory, rozsiane po wielu pismach, periodykach, almanachach są dziś trudno dostępne. Jego poezje cieszyły się niemałym powodzeniem, pomieszczono je aż w 32 antologiach. Charakteryzują się typową dla Górnoślązaków zwięzłością wypowiedzi i dyscypliną słowa. Są wypracowane pod względem formy.
Melodyjne, pełne wewnętrznej dynamiki wiersze były inspiracją dla wielu kompozytorów. Skomponowano melodie do 45 utworów, m. in. uczynili to dwaj górnośląscy twórcy – jego rówieśnik Alexander Ecklebe urodzony w Koźlu i Günter Bialas, urodzony w 1907 r. w Bielszowicach.
***********************************
http://www.paczkow.pl/o-paczkowie/galeria-zdjec/category/4-gmina-z-lotu-ptakaŚląsk to nie tylko Katowice. Śląsk jest różnorodny. Warto sobie ten link wpisać w wyszukiwarkę i zobaczyć sobie tą galerię pięknych obrazków z tej naszej Śląskiej Ziemi
http://www.naszlaku.com/wilcza#more-763
Wesoły Bronek, wesoła Ewka
I znów ta sama co zawsze śpiewka*,
Wesoła Małgoś, która nie chciała,
Lecz ... rozwiń całośćznów rzeczniczką zostać musiała!
Wesoły Bartek - "Kamieni kupa" -
Fuchę ma nową i znów rżnie głupa,
Wesoły Radek smędzi i plecie,
Jak pleść on umie, to dobrze wiecie!
Wesoły Stefan, wesoły Michał,
Co 5 lat temu na Bronka prychał,
Wesoły Andrzej, wesoły Czarek,
Co był od łopat i betoniarek.
Wesoły Donald zwinął manatki,
Spakował kufry, zebrał swe szmatki
I do Brukseli cichaczem zwiał,
Bo propozycję od Merkel miał!
Wesoło tym się z Platformy żyje,
Tu się coś zeżre, tam się wypije
Lub się urządzi wypad na wiochę,
A wszystko gratis i za darmochę!
Już wszyscy wiedzą, że q... q...
Łba tu na pewno nigdy nie urwie,
Że koleżanki, że przyjaciele -
By się tym z PO żyło weselej!
*Znowu piosenka płynie z głośnika:
"Narodzie drogi! Pracuj, nie fikaj
I już od dzisiaj zaciskaj pasa,
Bo na to czeka Ojczyzna nasza!"zwiń